«Չեմ կարծում, թե թերթ կամ գիրք կարդալու մշակույթը երբևէ կվերանա»

Մեր զրուցակիցն է թերթի լրագրող ԼԻԼԻԹ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ

-Լիլիթ, «Իրատես de facto»-ն հինգ տարեկան է: Դու վաղուց ես այս հարթակում: Կպատմե՞ս քո և «Իրատեսի» «ծանոթության» մասին. ինչո՞ւ ընտրեցիր հենց այս թերթը:
-«Իրատեսում» գրեթե բոլորը գործընկերներ էին, և ծանոթության խնդիր չկար։ Պարզապես հանգամանքներն այնպես դասավորվեցին, որ արդեն վաղուց միմյանց ճանաչող ու իրար հետ աշխատող մարդիկ, Փիրուզա Մելիքսեթյանի նախաձեռնությամբ, որոշեցին ստեղծել «Իրատեսը»։ Թերթը կայացավ, արդեն 5 տարի դրվում է ընթերցողի սեղանին, և կարծում եմ` լրատվական այս խայտաբղետության մեջ մեր թերթն առանձնանում է իր պրոֆեսիոնալիզմով, հստակ ուղղվածությամբ, ունի իր դիմագիծն ու ձեռագիրը, ինչը շատ կարևոր է լրատվամիջոցի համար։
-Ի՞նչն է փոխվել այս տարիների ընթացքում մեր թերթում, լրատվական դաշտում` առհասարակ:
-Լրատվական դաշտում շատ բան է փոխվել, բայց չէի ասի, թե դեպի լավը։ Բոլոր լրատվամիջոցներն այսօր գրեթե նույն դեմքն ունեն, քոփի-փաստ արած նույն լուրերն են, վթարների, ինքնասպանությունների մասին ինֆորմացիաները, որոնք չգիտես թե ում են պետք։ Լրատվական դաշտը վերածվել է բամբասանքի հարթակի, այս կամ այն գործչին վարկաբեկելու, նրա մասին տեղեկատվական արտահոսքեր տպագրելու, սեփական հարցերը լուծելու, ինչ-ինչ մեսիջներ տեղ հասցնելու գործիքի։ Ես չեմ համարում դա լրատվություն։ Իհարկե, կան նաև բարեխիղճ լրատվամիջոցներ, լրագրողներ, բայց, ցավոք, դրանք քիչ են։ Եվ ուրախ եմ, որ «Իրատեսը» չի հետևում այս «նորաձևությանը»։ «Իրատեսի» էջերում մեծ տեղ են գրավում վերլուծությունները, ինչը շատ սպասված է լուրջ ընթերցողի կողմից։
-Տպագիր մամուլն աստիճանաբար իր տեղը զիջում է էլեկտրոնային մամուլին: Ինչպիսի՞ն կլինի, ըստ քեզ, լրատվական դաշտը հինգ տարի անց: Տպագիր մամուլը պատմություն կդառնա՞։
-Էլեկտրոնային մամուլը շատ արագ է զարգանում, և շատ ավելի մեծ են նրա հնարավորությունները` ավելի հասանելի է, օպերատիվ, զանգվածային։ Բնականաբար, տպագիր մամուլը պետք է առավելագույնս օգտագործի այդ հնարավորությունները` դինամիկ դառնալու, մրցակցությանը դիմանալու համար։ Բայց քո հարցն ինձ հիշեցնում է թատրոնի ու կինոյի պատմությունը։ Երբ կինոն մեր կյանք մտավ, շատերը չարախոսում էին, թե թատրոնը կարող է պատմություն դառնալ։ Բայց այդպես չեղավ, չէ՞։ Նույնը տպագիր և էլեկտրոնային մամուլի մասին կարելի է ասել։ Չեմ կարծում, թե թերթ կամ գիրք կարդալու մշակույթը երբևէ կվերանա։
-Վիրտուալ տարածքում մարդը փորձում է լինել բոլորի հե՞տ, թե՞ իրականում դա փախուստի, մեկուսացման տարածք է։
-Այստեղ խնդիրը մարդն է։ Եթե նա հակված է մեկուսացման ու փախուստի, ապա վիրտուալ տարածքը նրան մեծապես կարող է օգնել այդ հարցում։ Բայց եթե մարդը շփվող է, կենսասեր, ապա նույն վիրտուալ տարածքը կարող է ավելի բազմազան դարձնել կյանքը, ընդլայնել շփման եզրերը, հեշտացնել ապրելը։
-Հին սերունդը, որպես կանոն, դժգոհում է նոր սերնդից: Ինչպիսի՞ն են մեր երիտասարդները` ըստ քեզ:
-Ես չեմ ընդունում այդ դժգոհությունները կամ հայրեր-որդիներ հավերժական պայքարը։ Համարում եմ դա ժամանակի և էներգիայի ավելորդ վատնում։ Նոր սերունդը չի կարող վատը լինել, քանի որ նրանք մեր երեխաներն են, նրանց մե՛նք ենք դաստիարակել։ Ո՞նց կարող են մեր երեխաները վատը լինել։ Բնականաբար, ժամանակները փոխվում են, թելադրում են նոր բարքեր, արժեհամակարգ, և ավագ սերունդը պետք է դա հասկանա ու, ավելորդ դժգոհությունների փոխարեն, փորձի իր խորհուրդներով աջակցել նոր սերնդին։ Գործի բերմամբ շատ եմ շփվում երիտասարդների հետ ու պետք է ասեմ, որ այսօրվա երիտասարդները շատ ավելի խելացի են, ճկուն, պրագմատիկ, քան ես իրենց տարիքում։
-Քաղաքացիական ակցիաներին ինչպե՞ս ես վերաբերվում։ Չե՞ս կարծում, որ մի տեսակ հակամարտություն կա պետության և քաղաքացիների միջև: Սարոյանը կասեր` ինչ-որ տեղ ինչ-որ բան սխալ է։ Ի՞նչն է սխալ մեր քաղաքում:
-Սարոյանի ստեղծագործությունը շատ եմ սիրում, բայց չեմ ընդունում «ինչ-որ տեղ ինչ-որ բան սխալ է» արտահայտությունը։ Իրականությունը պետք է կարողանալ ընդունել։ Տվյալ պահը գնահատելու համար պետք է ժամանակ անցնի, պետք է հանգամանորեն վերլուծվեն այդ պահին նախորդած իրադարձությունները, որպեսզի հասկանանք ճիշտն ու սխալը։ Ես կարծում եմ` այն, ինչ կա այս պահին, դա էլ ճիշտն է։ Իսկ քաղաքացիական ակցիաներին միանշանակ գնահատական տալ չեմ կարող։ Իհարկե, կան ազնիվ մղումներով անհատներ, որոնք պայքարում են իրենց գաղափարների, սկզբունքների համար, բայց այդ անշահախնդիր մարդիկ հաճախ ակամա դառնում են ոմանց շահերը սպասարկող (իրենք էլ չիմանալով այդ մասին)։ Ինքս փորձում եմ հեռու մնալ կազմակերպված քաղաքացիական ակցիաներից, քանի որ չեմ ուզում ջուր լցնել ոմանց ջրաղացին, սակայն դա չի նշանակում, որ չեմ արտահայտում իմ կարծիքը։
-Դու նաև այլ կազմակերպություններում ես աշխատում` Հայաստանի երիտասարդական հիմնադրամ, «Յունիգրաֆ իքս», Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախումբ։
-Այդպես է ստացվել։ Աշխատում եմ ամենատարբեր ոլորտներում, ու բոլորն էլ հավասարապես հոգեհարազատ են ինձ։
-Թափառող կենդանիների հարցում ի՞նչ բացթողումներ ունենք: Որքան գիտեմ, կարծիքները տարբեր են այս խնդրի շուրջ:
-Թափառող կենդանիների հարցով զբաղվող «Յունիգրաֆ իքս» ընկերության լրատվության պատասխանատուն եմ։ Թափառող կենդանիների խնդիրը ոչ մի երկրում էլ լուծված չէ, նույնիսկ այն երկրներում, որոնք ընդունված է համարել զարգացած։ Երևանում հսկայական աշխատանք է տարվում թափառող կենդանիների դեմ պայքարի ոլորտում, և պետք է ասեմ, որ ունենք մեծ արդյունքներ։ Այսօր, առավել քան երբևէ, թափառող կենդանիների առումով իրավիճակը Երևանում կայուն է։ Ինչ վերաբերում է մեր «կենդանասերներին», ապա, որպես կանոն, նրանց պարագլուխներին ես միշտ չակերտներով եմ կենդանասեր անվանում։ Իմ շփումները նրանց հետ հանգեցրել են այն համոզման, որ իրենց նպատակը բնավ էլ կենդանասիրությունը չէ, այլ այստեղից-այնտեղից դրամաշնորհներ «կպցնելը»։ Ամեն ինչ տեսել եմ այդ «կենդանասերներից»` անեծքներ, սպառնալիքներ, պատրաստ են ինձ հոշոտելու։ Եվ չեմ կարծում, թե նման մարդիկ ինչ-որ աղերսներ ունեն «սեր» հասկացության հետ։
-Երիտասարդական նվագախմբի գործունեությունը կարո՞ղ եք գնահատել ներսի և դրսի հայացքով։
-Նվագախմբում ընդգրկված 20-25 տարեկան երիտասարդները հսկայական աշխատանք են կատարում, Հայաստանը ներկայացնում են աշխարհի ամենամեծ բեմերում, ամենախստապահանջ լսարանի առջև, մեր երկիրը ճանաչելի են դարձնում լրիվ այլ որակներով։ Իրական հայրենասիրությունը, կարծում եմ, դա է։ ՈՒ ամենակարևորը` այսօրվա խայտաբղետության պայմաններում մեր հասարակության մեջ փորձում են ճաշակ ձևավորել։
-Կարծում ես` մենք ունենք վատ երաժշտություն նախընտրող, սերիալ դիտող, բամբասանքի կարոտ հասարակությո՞ւն, թե՞ մատուցվում է անճաշակը:
-Բոլորն էլ իրենց նյարդերով, բջիջներով կարողանում են զանազանել լավն ու վատը, ճաշակովն ու անճաշակը։ Երիտասարդական նվագախմբի հետ հաճախ եմ եղել հանրապետության մարզերում։ Լեփ-լեցուն դահլիճներ, դասական երաժշտությանը կարոտ հանդիսատես, բուռն, հոտնկայս ծափահարություններ։ Պատկերացնել չեք կարող, թե այդ մարդիկ ոնց են սպասում դասական երաժշտության համերգին։ Համերգից մեկ ժամ առաջ գալիս կանգնում են դահլիճի դռան առջև. դա նրանց համար կարևորագույն իրադարձություն է։ Իհարկե, կան ռաբիս նախընտրող, սերիալ դիտող, բամբասանքի կարոտ մարդիկ, բայց նրանք փոքրամասնություն են, ու հասարակություն անվանել չի կարելի։
-Ինչպիսի՞ն կուզեիր տեսնել Երևանը հինգ տարի անց:
-Կուզեի տեսնել կանաչ Երևան` լի մարդկանցով` ժպտերես մարդկանցով։ Որպեսզի նայես դեմքներին ու անհոգություն տեսնես։
-Իրատես ես, եթե այո, իրատեսությունը մեր օրերում տեղ թողնո՞ւմ է լավատեսության համար:
-Փորձում եմ լավատես լինել։ Այդպես ապրելը հաստատ ավելի հեշտ է։

Զրույցը`
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ